Katowice - Portal.Katowice.pl - portal miasta Katowice

Katowickie FAQ

Popularne pytania i odpowiedzi związane z Katowicami.


Z czego słyną Katowice?

Katowice są powszechnie znane jako przemysłowe miasto silnie związane z hutnictwem i górnictwem. Kiedyś kopalni węgla kamiennego było w mieście wiele i wynikający z nich górniczy klimat miasta, taki jak charakterystyczne budowle, wysokie szyby górnicze czy usypane hałdy węgla, były w mieście powszechne. Obecnie przemysł wydobywczy przechodzi w Katowicach do przeszłości. Miasto jest również znane z kilku topowych festiwali muzycznych, które odbywają się m.in. w znanym obiekcie architektonicznym jakim jest Hala "Spodek".


Z jakiej potrawy znane są Katowice?

Z Katowicami tradycyjnie kojarzy się śląska kuchnia, a najbardziej tzw. "śląskie niebo", czyli potrawa obiadowa składająca się z polanej sosem rolady wołowej, klusek śląskich i modrej (niebieskiej) kapusty. Katowickim ewenementem kulinarnym są natomiast rurki z kremem, które pod nazwą "katovické rurki" (katowickie rurki) są popularnym przysmakiem w czeskiej Ostravie - nie wiemy dlaczego rurki w kremem obrały w Czechach taką nazwę, ale jest to tam już bardzo długa tradycja.


Kto sławny jest z Katowic?

Katowice, jako miasto śląskie, regionu znanego z muzykalności, stały się prawdziwym muzycznym źródłem talentów. Wielka liczba znanych polskich muzyków kształciło się na Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej katowickiej Akademii Muzycznej - m.in. Krystyna Prońko, Lora Szafran, Mieczysław Szcześniak, Tomasz Organek, Marcin Wyrostek, Kuba Badach, Ewa Uryga, Kasia Cerekwicka, Majka Jeżowska, Stanisław Soyka, bracia Golec i wiele innych. Z Katowic pochodzi również wielu raperów, m.in. Abradab, Fokus, Joka, Rahim, Miuosh. Katowice stały się rodzinnym miastem dla takich kompozytorów muzyki klasycznej jak Wojciech Kilar i Henryk Górecki. Z Katowic pochodzi też surrealistyczny rzeźbiarz Hans Bellmer oraz laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki Maria Göppert-Mayer.


Co jest w herbie Katowic?

W herbie Katowic znajduje się wodny młot kuźniczy. Wybór tego urządzenia do herbu wsi i późniejszego miasta Katowice wynika z tradycyjnej roli jaką odgrywały Katowice - miejscowość rozwinęła się wokół huty położonej na brzegu rzeki Rawy, której wody zasilały wielki hutniczy młot, służący do kształtowania gorącego metalu. Hutą ta była Kuźnica Bogucka - jej pozostałości już nie ma, a znajdowała się ona zaraz obok obecnego Rynku, niedaleko palm i fontanny, tzw. Sztucznej Rawy.


Co oznacza nazwa Katowic?

Co do tego nie ma pewności. Najprawdopodobniej nazwa Katowice jest to typowa nazwa patronomiczna, popularna wśród innych śląskich miast, również sąsiednich. Takie nazwy jak Mysłowice, Świętochłowice, Siemianowice, Bogucice, Piotrowice czy właśnie Katowice pochodzą od imienia lub przezwiska patrona, najczęściej pierwszego właściciela miejscowości. Nazwa oznacza dzieci lub dziedziców tego właściciela. Tak jak dziedzicami króla są królewicze, tak kogoś o imieniu Piotr, Siemian czy Kat są Piotrowicze, Siemianowicze i Katowicze.


Jak nazywały się kiedyś Katowice?

To prawda - Katowice nie zawsze nazywały się Katowice. Pierwszą nazwą dla obszaru z którego wyrosły Katowice była Kuźnica Bogucka. Pierwotnie było to zwyczajne określenie kuźnicy na obszarze Bogucic (kiedyś osobna miejscowość, obecnie dzielnica Katowic). Potem Kuźnicą Bogucką określano już całą osadę, powstałą wokół tego zakładu produkcyjnego. W sąsiedztwie założono wieś Katowice, która rozrosła się do tego stopnia, że stała się miastem i przejęła od Kuźnicy Boguckiej nie tylko teren ale też jej herb. Po śmierci sowieckiego dyktatora Józefa Stalina w 1953 roku komunistyczne władze Polski zmieniły na jego cześć nazwę Katowic na Stalinogród. Na szczęście po trzech latach Katowice wróciły na mapy.


Gdzie znajdują się Katowice?

Katowice leżą na kontynencie Europejskim, w środku Europy, w regionie śląskim w południowej Polsce. Katowice z każdej strony otaczają gęsto inne przemysłowe miasta Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii - jest to metropolia policentryczna, bez wyraźnej dominacji żadnego miasta, jednak z przyczyn administracyjnych, centralnego położenia i najlepszego skomunikowania, Katowice mają szczególną rangę. Przez Katowice przebiegają ważne linie kolejowe oraz drogowe, m.in. autostrada A4 (Niemcy-Ukraina) oraz łącząca miasta metropoli Drogowa Trasa Średnicowa (DTŚ). Katowice leżą blisko gór na Wyżynie Katowickiej - w godzinę drogi znajduje się pasmo górskie Karpat (Beskid Śląski), do którego prowadzą dwie trasy szybkiego ruchu.


Czy Katowice są dużym miastem?

Ludnościowo Katowice stanowią największe miasto w województwie śląskim, ale obszarowo nie są duże (większa jest np. Dąbrowa Górnicza). Katowice powstało jako wieś wśród wielu innych, istniejących już znacznie większych miejscowości i nie miało możliwości rozrastania się tak jak miasta wokół niezagospodarowanych przestrzeni. Dlatego Katowice rozrosły się w sposób ograniczony i tylko poprzez administracyjne przydzielenie do nich sąsiednich miejscowości, takich jak Załęże, Bogucice, Szopienice, Murcki, Ligota czy Piotrowice. Nie bez powodu ul. Graniczna, będąca kiedyś granicą Katowic znajduje się w samym centrum miasta. Mocną, oddzielną identyfikację obecnych dzielnic Katowic, odczuwa się nadal, do tego stopnia, że rodowici katowiczanie z tych dzielnic jadąc do centrum miasta, mówią "jadę do Katowic". W skali Polski Katowice są dużym, liczącym się miastem i siedzibą największej jednostki administracyjnej, jaką jest ponad dwumilionowa Metropolia GZM.


Ile lat mają Katowice?

Katowice są bardzo młodym miastem, w porównaniu do takich miast jak Wrocław (1214 r.), Kraków (1257 r.), Gdańsk (1343 r.) czy sąsiednie Bytom i Gliwice (1254 r.), Katowice otrzymały prawa miejskie dopiero 11 września 1865 roku, mają więc ledwie 160 lat. Choć trzeba zaznaczyć, że Katowice jeszcze mając status wsi posiadały międzynarodowy dworzec kolejowy, hotel, a nawet plan przestrzenny z rynkiem, to rozbudowa Katowic po nadaniu im praw miejskich była wręcz ekspresowa. Dzisiaj spacerując wśród secesyjnych, klasycystycznych i modernistycznych kamienic Śródmieścia trudno nie odnieść wrażenia, że gdzieś wśród nich można też znaleźć budowle dużo starsze, renesansowe, a może średniowieczne - jednak nie, wcześniej były tu tylko drewniane wiejskie chaty.


Jak powstało miasto Katowice?

Przez przypadek. I to dwukrotnie! W XIX wieku budowa kolei była jak współcześnie budowa huba lotniskowego - coś co dla lokalizacji zmienia wszystko, łączy ze światem i rozwija gospodarczo. A największe wówczas i najbardziej właściwe do połączenia kolejowego miasto, czyli Bytom, nie wyraziło na to zgody. Dlatego połączono Berlin z innym miastem, z Mysłowicami przy granicy z Austrią. Tak kolej dotarła do leżących przed Mysłowicami Katowic, a późniejsza decyzja o połączeniu Prus z Rosją z ominięciem krótkiego odcinka w Austrii spowodował, że wybudowano odgałęzienie torów już bezpośrednio z Katowic. I tak Katowice stały się hubem kolejowym trzech ówczesnych cesarskich potęg europejskich.


Czy Katowice mają zabytki?

Tak, Katowice mają liczne zabytki, szczególnie z okresu swojego największego rozwoju, czyli pokopalniane i pohutnicze zabytki industrialne, w tym wieże wyciągowe i imponujące osiedla robotnicze, a także zabytki architektury modernizmu z okresu międzywojennego. Jako młode miasto, Katowice nie mają zabudowy średiowiecznej, najstarsza sięga XIX-wieku, a szczególnie przełomu wieku XIX/XX wieku, w tym wiele budynków secesyjnych i klasycystycznych w Śródmieściu. W obrzeżnych dzielnicach miasta zachowało się jeszcze trochę starych drewnianych chałup wiejskich, świadczących o niegdysiejszym wiejskim charakterze tej części Śląska.


Czy Katowice to dobre miejsce do życia?

Według przeprowadzanych sukcesywnie badań jakości życia w polskich miastach, Katowice od latw czołówce miast najlepszych do życia. W badaniach brane są takie czynniki jak poziom bezrobocia, wysokość wynagrodzeń, dostępność mieszkań oraz infrastruktura, czyli komunikacja, rozrywka, kultura, wypoczynek, zdrowie, handel, usługi itp. Na uznanie mieszkańców Katowic na pewno zasługuje duża ilość terenów zielonych, a wręcz namacalna bliskość lasów, co nie jest częste w innych dużych miastach. Dodatkowym plusem Katowic jest też bliskie sąsiedztwo innych miast, z których każde walczy o uwagę mieszkańców regionu i turystów.


Jakie miasto jest stolicą Górnego Śląska?

Opole. Opole jest stolicą Górnego Śląska, a Wrocław jest stolicą Dolnego Śląska i całego Śląska zarazem. Katowice jest jedynie stolicą województwa śląskiego, które pomimo swojej nazwy ma śląskich ziem tylko 48%. Pomimo swojej niższej regionalnie rangi względem Opola i Wrocławia, mają Katowicę jedną istotną przewagę - Katowice są sercem Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, ponad dwumilionowego mega-miasta, w którym nie są ani miejscowością najstarszą, ani największą, ale z racji liczby ludności, statusu komunikacyjnego i administracyjnego, stanowią tej metropolii spoiwo.


Czy Katowice są śląskim miastem?

Katowice są Śląskim miastem i są zarazem najdalej wysuniętym na wschód dużym miastem Śląska, leżąc przy jego granicy z Małopolską (granica Śląska i Małopolski przebiega mniej więcej w połowie woj. śląskiego). Patrząc w drugą stronę, na zachód, Śląsk sięga po Zieloną Górę i Przewóz nad niemiecką granicą. Z racji tego, że na skutek II wojny światowej zdecydowana większość rdzennej śląskiej ludności wyjechała z Dolnego Śląska, to właśnie na wschodzie Śląska, na Górnym Śląsku, zachowało się najwięcej śląskości.


Czy Katowice były czeskie?

Tak i to bardzo długo. Ślady tej wspólnoty można odnaleźć m.in. w języku śląskim, który więcej słów ma wspólnych z językiem czeskim, niż z polskim lub niemieckim. Śląsk związał się z Czechami jeszcze w 863 roku podczas chrystianizacji Śląska i późniejszej przynależności do Państwa Wielkomorawskiego i księżąt czeskich. Po okresie zmiennej przynależności Śląsk stał się ostatecznie częścią Korony Królestwa Czeskiego w 1327 r. i pozostał w części czeski nawet po przegranej przez Habsburgów wojnie z Prusami w 1741 r., kiedy to Prusy zajęły większość Śląska. Również dzisiaj południowa część Śląska należy do Rebubliki Czeskiej i wiele tamtejszych miast ma w związku z tym podobną jak Katowice, górnośląską kolorystykę herbów.


Pod jakim zaborem były Katowice?

Pod żadnym. Katowice, jak i cały Śląsk, nie były pod zaborami. Częsta pomyłka wynika z tego, że Śląsk w czasach zaborów Polski leżał na terenie Prus i Austrii, czyli państw zaborczych wobec Polski. Jednak Śląsk nie był pod zaborami, ponieważ drogi Śląska i Polski roszeszły się niemal pół tysiąca lat przed pierwszym rozbiorem Polski (1772 r.), kiedy to śląscy książęta podporządkowali się czeskiemu władcy (1327 r.), zamiast świeżo koronowanemu na króla Polski Łokietkowi, którego uważali za księcia równego sobie i uzurpatora. Bliższą prawdy byłoby więc stwierdzenie, że Śląsk był obszarem zabierającym Polskę, niż zabranym Polsce.


Czy Ślązacy to Polacy?

Tak i nie. Część rodowitych mieszkańców Śląska uważa się za Polaków, inna część za Niemców, za Czechów, a jeszcze inna wyłącznie za Ślązaków. Niewątpliwie istnieje wśród Ślązaków narodowa tożsamość śląska, która wbrew negującym ją nie jest "nowym wymysłem", ale sięga czasów początków innych narodowości w obecnym rozumieniu, czyli Wiosny Ludów z 1848 roku, a nawet co najmniej XVI wieku (list Anzelma Ephorinusa do Erazma z Rotterdamu). Narodowość śląską deklarują mieszkańcy Śląska zarówno w państwie polskim jak i czeskim. W ostatnich spisach powszechnych liczba zadeklarowanych Ślązaków wyniosła ponad 600 tys. osób (Polska, Czechy, Słowacja). Bardzo duża liczba Ślązaków, zarówno o germańskim, jak i słowiańskim pochodzeniu, mieszka też na terenie Niemiec, USA i w wielu innych rejonach świata.


Co warto zobaczyć w Katowicach?

Jest kilka punktów na mapie Katowic, które trzeba zobaczyć niemal obowiązkowo. W samym centrum na pewno jest to Spodek ze Strefą Kultury obok - legandarna hala Spodek w kształcie latającego pojazdu kosmicznego zawsze robi wrażenie, podobnie jak nowe otoczenie tego budynku, czyli hala Międzynarodowego Centrum Kongresowego, na którego trawiasty dach można wejść, drapacze chmur KTW oraz budynki NOSPR i Muzeum Śląskiego. Bezwglednie koniecznie trzeba odwiedzić wyjątkową dzielnicę Katowic, jaką jest ceglany Nikiszowiec - jest to prawdopodobnie drugi po krzyżackim zamku w Malborku zespół budowlany pod kątem ilości cegieł w jednym miejscu. Dla entuzjastów architektury bardzo przyjemny bedzie spacer po południowej części Śródmieścia, gdzie znaleźć można wiele wybitnych przykładów architektury modernistycznej i klasycystycznej. A na obiad lub zabawę - warto zajrzeć na imprezowy deptak Katowic, jakim jest ulica Mariacka.


Gdzie iść na spacer w Katowicach?

Katowice mają wiele miejsc spacerowych. Z uwagi na fakt, że jest to bardzo zielone miasto, łatwo dotrzeć do urokliwych i zagospodarowanych parków. W bliskiej odległości centrum znajduje się duży Park Południowy (Kościuszki), Katowicki Park Leśny oraz dwie grupy obszarów wodnych - Dolina Trzech Stawów oraz, nieco dalej, Dolina Pięciu Stawów. Dodatkowo zaraz przy granicy miasta znajduje się ogromny Park Śląski z takimi atrakcjami jak ZOO, planetarium, skansen etnograficzny i park rozrywki. Wszystkich tych którzy cenią spokojny leśny spacer może pozytywnie zdziwić, że w tak dużym mieście jak Katowice aż 42% jego powierzchni zajmują lasy, w tym fragmenty Puszczy Śląskiej z ponad 300-letnimi bukami i nawet dwa rezerwaty przyrody (Las Murckowski i Ochojec):


Co jest ciekawego w okolicy Katowic?

Okolice Katowic są bogate w miejsca warte odwiedzenia. Można np. zwiedzić kilka naprawdę pięknych pałaców, szczególnie jadąc na południe, gdzie trafimy na Pałac w Pszczynie z parkiem i urokliwym rynkiem. Jadąc na północ dotrzemy do Jury Krakowsko-Częstochowskiej, gdzie znajdziemy wyjątkowe, skalne widoki i liczne ruiny średniowiecznych kamiennych zamków. Jadąc na wschód nie można ominąć ewenementu przyrodniczego, jakim jest gorąca, pełna piasku Pustynia Błędowska. Natomiast jadąc na zachód dotrzemy do wielu poprzemysłowych miast, bogatych w coraz popularniejsze turystycznie zabytki techniki, gdzie bedziemy mogli m.in. zjechać pod ziemię do autentycznej kopalni.


Czy Katowice są dobrą bazą turystyczną?

Baza turystyczna z Katowicach jest dobrze zorganizowana i nadal rozwijana. Wynika to z tego, że Katowice stają się silnym celem turystycznym. Turyści odwiedzają Katowice coraz częściej i na coraz dłużej. I nie dotyczy to tylko turystów biznesowych, ale wszystkich, którzy odwiedzają miasto i jego okolice. Baza hotelowa, również o najwyższym standardzie, jest w Katowicach mocno rozwinięta. Na terenie Katowickiego Parku Leśnego, w sąsiedztwie autostrady A4 znajduje się również najprawdziwsze pole kempingowe. Transport publiczny, do jakiego możemy zaliczyć kolej, tramwaje, autobusy i system wynajmu rowerów, tworzy gęstą sieć połączeń i pozwala na dotarcie z Katowic do odległych miejsc całej Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.


Ile lotnisk jest w Katowicach?

Na samym terenie miasta Katowice jest jedno lotnisko - sportowe lotnisko na Muchowcu. Do roku 1958 lotnisko realizowało regularne rejsy pasażerskie, głównie krajowe, ale też międzynarodowe. Z uwagi na szkody górnicze na lotnisku oraz gęsto zabudowany obszar Katowic i równie zabudowane sąsiednie miasta duże lotnisko pasażerskie i cargo mogło powstać tylko poza tym całym zurbanizowanym obszarem. Wykorzystano w tym celu dawne wojskowe lotnisko w Pyrzowicach w pobliżu Tarnowskich Gór (Katowice Airport).


Jak daleko z Katowic jest lotnisko?

Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice, Katowice Airport, jest oddalony od centrum Katowic ok. 30 kilometrów. Pomiędzy lotniskiem a miastem istnieją połączenia komunikacji publicznej autobusowe i kolejowe, a także wiele dróg dojazdu indywidualnego samochodem. W obszarze oddziaływania katowickiego lotniska mieszka aż 11 milionów osób, nie tylko z terenu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii i reszty województwa śląskiego, ale też z okolic Opola, Łodzi, Krakowa i aglomeracji czeskiej Ostrawy. Z lotniska w Katowicach korzystają często pasażerowie lotnisk w innych miastach (m.in. lotniska Kraków-Balice), ponieważ jest to najwyżej położony cywilny port lotniczy w Polsce z bardzo dobrymi warunkami pogodowymi, dzięki czemu przyjmuje samoloty z innych lotnisk, jeśli na nich warunki uniemożliwiają lądowanie.






  Poznaj dzielnice Katowic →



 Katowice - Portal.Katowice.pl - portal miasta Katowice
 Katowice - Portal.Katowice.pl - portal miasta Katowice


Promujemy

Old Timers Garage Katowice
Muzeum Śląskie Katowice
Kino Kosmos Katowice
Rondo Sztuki Katowice
Filharmonia Śląska Katowice
Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia Katowice
Biuro Wystaw Artystycznych Katowice
Muzeum Historii Katowic