Pracodawca w ujęciu formalnoprawnym, a także potocznym to osoba fizyczna lub osoba prawna, a także inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która spełniając pewne wymogi prawne i społeczne, zatrudnia pracowników. Spółka cywilna może być pracodawcą. Za pracodawcę, który jest jednostką organizacyjną czynności z zakresu prawa pracy działania w sferze prawa pracy podejmuje wyznaczona osoba bądź jej organ. Według przeprowadzonych w roku 2011 badań dotyczących stażu pracy okazało się, że statystyczny Polak przepracował u jednego pracodawcy średnio 12 lat.

W prawie polskim pojęcie pracownika zostało zdefiniowane w Kodeksie pracy. Oznacza osobę fizyczną zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Tym samym ustawodawca zdefiniował pojęcie pracownika poprzez wskazanie aktów kreujących stosunek pracy, a także zespół cech, które warunkują istnienie stosunku pracy. Pracownikiem jest tylko osoba wykonująca pracę w ramach stosunku pracy, zatem nie może nim być osoba, która świadczy pracę w ramach przepisów prawa cywilnego, na przykład na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia lub innego rodzaju umowy cywilnoprawnej (nienazwanej). Wykonywanie pracy w warunkach odpowiadających stosunkowi pracy może jednak zostać uznane za stosunek pracowniczy, nawet jeśli strony stosunku zawarły umowę o innej nazwie. Pracownikiem w rozumieniu prawa pracy może być osoba pełnoletnia, a pod pewnymi warunkami także osoba młodociana,

Ciemną stroną rynku pracy jest powstawanie zjawiska bezrobocia. Pracodawcy nie chcą ponosić kosztów utrzymania gorszych pracowników, kiedy mogą zatrudnić lepszych albo zastąpić ich nowoczesną technologią zwiększającą wydajność pracy. Restrykcyjne prawo pracy zmniejsza mobilność pracowników, co powoduje, że okres poszukiwania pracy jest dłuższy. Naturalne dla wolnego rynku okresy recesji prowadzą do szybkiego wzrostu bezrobocia w krótkim okresie.