Katowice wypuściły z rąk perłę, zamiast zintegrować go z Hubem
Katowice tracą unikatową instytucję. Prywatne Muzeum Historii Komputerów i Informatyki, które przez trzynaście lat gromadziło i prezentowało niezwykłe eksponaty ze świata cyfrowej rewolucji, opuszcza Katowice. Już wkrótce jego zbiory trafią do Krakowa, gdzie znajdą nowe miejsce w strukturach samorządowego Muzeum Inżynierii i Techniki.
Wyprowadzka zbiorów Muzeum Historii Komputerów i Informatyki do turystycznie i technologicznie konkurencyjnego miasta szczególnie zadziwia w momencie, gdy w katowickim Nikiszowcu na terenie dawnej kopalni Wieczorek za ogromne pieniądze powstaje Hub Gamingowo-Technologiczny. Nowe centrum dla branży gier, e-sportu i nowych technologii jest przecież naturalnym miejscem dla zbiorów historii tej właśnie dziedziny.
Łatwo można sobie wyobrazić wiele sposobów, by zbiory muzeum komputerów stały się niezwykłym atutem przestrzeni powstającego Hubu - choćby ekspozycję w holu głównym pokazującą rozwój konsoli do gier na przestrzeni dziesięcioleci. Fantastycznie, że Hub powstaje w cennych, industrialnych przestrzeniach, ale owiedzający z całego świata, którzy mają dotrzeć do tego centrum, prędzej niż zabytkowymi cegłami, zachwyciliby się starym laptopem, który będąc dzieckiem widzieli u swojego dziadka.
Każdy muzealny eksponat potrzebuje, no właśnie... odpowiedniej ekspozycji, a w katowickim Hubie Gamingowo-Technologicznym wszystkie te dziwaczne pożółkłe "elektrośmieci" byłyby magnesem dla każdej szkolnej wycieczki, które będą tu przecież masowo docierać ze szkół. Czy teraz miasto Katowice będzie płaciło Krakowowi za czasowe wypożyczenie eksponatów dawnego katowickiego muzeum?
Historia muzeum zaczęła się od prywatnej pasji. Krzysztof Chwałowski, właściciel sklepu komputerowego, zaczął gromadzić stare urządzenia, które wydawały się już skazane na zapomnienie. Z czasem wokół niego zebrała się grupa entuzjastów, a w 2012 roku otwarto pierwszą wystawę stałą, początkowo w Szopienicach w budynku Wyższej Szkoły Mechatroniki, a następnie w Śródmieściu - od 2014 zbiory muzeum były prezentowane we własnej siedzibie przy pl. Oddziałów Młodzieży Powstańczej, a w 2016 otwarto ekspozycję w gmachu instytucji Katowice Miasto Ogrodów.
Zbiory rosły w imponującym tempie. Dziś obejmują kilka tysięcy urządzeń – od mainframe’ów i maszyn liczących, przez legendarne polskie komputery ODRA, Meritum czy Elwro, po konsole z lat 80. i 90. Zwiedzający mogli zobaczyć, jak wyglądały pierwsze nośniki pamięci, uruchomić klasyczne gry i dotknąć sprzętu, który kształtował cyfrową rzeczywistość sprzed dekad. Muzeum było też miejscem edukacji – organizowało warsztaty, lekcje i pokazy, dzięki czemu zwiedzający w każdym wieku mogli poznać historię informatyki w praktyce.
Niestety pomimo ogromnej wartości edukacyjnej i kulturowej, muzeum od lat działało w trudnych warunkach. Brak stabilnego wsparcia ze strony miasta i problem z odpowiednim lokalem sprawiły, że kolekcja musiała szukać nowego domu. Ostatecznie znalazła go w Krakowie, gdzie Muzeum Inżynierii
Decyzja o przenosinach rodzi szczególne pytania w kontekście nowego katowickiego centrum IT - Hubu Gamingowo-Technologicznego. W powstającej właśnie supernowoczesnej przestrzeni dla rozwoju e-sportu i nowych technologii przyszłość tej branży możnaby doskonale uwypuklić poprzez ekspozycję historyczną. To właśnie tutaj, nie gdzie indziej, obok laboratoriów, studiów gier i przestrzeni coworkingowych, idealnie wpasowałoby się muzeum pokazujące jaką drogę przeszła branża IT, przed jakimi problemami stawała i jak z nich wychodziła. Spojrzenie wstecz jest niezbędne, by móc z sukcesem iść naprzód.
Zamiast tego Katowice tracą partnera, który mógł wzbogacić Hub o niepowtarzalny wymiar edukacyjny i kulturowy. Z perspektywy krakowskiej decyzja jest wygraną – tamtejsze muzeum wzbogaci się o największą w Polsce kolekcję komputerów i urządzeń informatycznych. Dla Katowic jest to gorzka lekcja - pokazuje, że nawet najbardziej wartościowe inicjatywy, oparte na pasji i zaangażowaniu społeczników, nie przetrwają bez stabilnego wsparcia instytucjonalnego.
Muzeum Historii Komputerów i Informatyki zapisze kolejną kartę swojej działalności już poza Śląskiem. Pytanie pozostaje otwarte: czy Katowice, które chcą być centrum gamingowo-technologicznym, pozwolą sobie na luksus braku własnej przestrzeni, w której historia cyfrowego świata byłaby dostępna dla mieszkańców i odwiedzających?
Redakcja, Fot. YouTube tvimperium
