Jak do Katowic przywędrowali Romowie lub, jak kto woli, Cyganie?

W dzisiejszych czasach nikogo nie dziwi widok Romów albo, jak kto woli Cyganów mieszkających wśród nas. Zajmują mieszkania takie, jak nasze lub takie jak kiedyś były nasze. Manifestują często swoją odrębność narodową i kulturową odmiennym strojem, językiem używanym miedzy sobą. Ich dzieci chodzą do szkół razem z naszymi. Zakupy robią w tych samych sklepach. Małżeństwa między Polakami i Romami nie są już takim wyjątkiem. Dzieci romskie, śliczne, czarnowłose, z ogromnymi oczami, od lat tak samo trzymają palec w buzi, drugą ręką trzymając się spódnicy mamy. Dziewczęta ubrane są w długie spódnice,

bluzki, kamizelki i garsonki ze zwiewnych materiałów. Każdy z tych elementów ubioru w klasycznej kolorystyce kłóci się z pozostałymi.

Tak, więc ubiór Romów lub, jak kto woli Cyganów spełnia taką samą rolę wśród mieszkańców Katowic i nie tylko, co barwne upierzenie papug w zestawieniu z innymi ptakami. Ten sposób ubioru nie zmienił się od lat i nic nie wskazuje na to, aby szybko miał się zmienić. Zmieniły się tylko miejsca zamieszkania Cyganów.

Jeszcze w latach sześćdziesiątych, kiedy w Polsce nikt nie mówił o autostradach, ba myślenie o swoim samochodzie było prawicowym odchyleniem. Cyganie od bardzo wielu już lat rozwiązali problem przemieszczania się z miejsca na miejsce całymi rodzinami. Znany nam z historii Drzymała, mający zresztą swoją ulicę w Katowicach, zbudował sobie wóz campingowy od tamtego czasu zwany wozem Drzymały.

Romowie, naród mobilny, zmuszony do poruszania się z miejsca na miejsce tym, że miejscowa ludność poznała już ich wszystkie przeboje we wszelkich możliwych aranżacjach i ocynowali, sobie tylko znanym sposobem, wszystkie patelnie w okolicy, przywędrowali kiedyś, w 1955 lub 1956 roku, całym taborem do Katowic. Na swoje obozowisko wyznaczono im dość duży plac u zbiegu ulic Krasińskiego i Padarewskiego. W tamtym czasie ulica Padarewskiego zabudowana była licząc od przejazdu kolejowego w górę,

kilkoma familokami. Ciekawostką jednak był basen przeciwpożarowy na rogu ulic Padarewskiego i Krasińskiego usytuowany od strony północnej. Romowie lub, jak kto woli Cyganie, zrobili swoje obozowisko vis a vis basenu. Basen ów został wykorzystany do wieczornych oblucji.

Jednak ciekawa była reakcja mieszkańców tamtej dzielnicy. Dzieci z odległości kilkunastu metrów stały wokół obozowiska i patrzyły na to, jak jego mieszkańcy prowadzą codzienne życie. Nikt nie odważył się podejść bliżej. Kilkunastoletnie wyrostki starały się podglądnąć przez zasłonięte firankami okna w wozach, co się dzieje w środku, bo ktoś puścił plotkę, że Romowie na okrągło kopulują. Trwało to kilkanaście dni. Dzieci widziały, że kobiety piorą, gotują, jak ich mamy tylko, że na piecu na zewnątrz "domu". Wyrostki podzieliły się na dwa obozy. Jedni zarzekali się, że widzieli takie cuda, że.... hej! Zaś drudzy wzmocnili zamki w drzwiach i czujność.

Po pewnym czasie dzieci cygańskie lub, jak kto woli romskie pojawiły się w nowo wybudowanej szkole. Wzbudzały ciekawość wszystkich, nawet nauczycieli, którzy skrzętnie to ukrywali. Ale wszyscy sobie zdali sprawę z tego, że dla Romów lub, jak kto woli Cyganów, jest to początek nowej epoki. Zapoczątkowali ja Romowie, którzy zamieszkali na ulicy Warszawskiej 40 w podwórzu. Zaczęła się integracja.

Znajomy taksówkarz z lat sześćdziesiątych opowiadał taką historię: raz na tydzień czwórka Romów zamawiała kurs z Katowic do Częstochowy. Płacili rzetelnie, wszyscy byli zadowoleni. Po dłuższym czasie, kiedy nabrali do niego zaufania, powiedzieli mu, że jadą na Jasną Górę podziękować Matce Boskiej za udany skok.