Na zabudowę dzielnicy Wełnowiec-Józefowiec składa się zabudowa o wysokiej intensywności, głównie w postaci bloków mieszkalnych i starszych kamienic. W ramach dzielnicy wyodrębnia się też kolonie mieszkalne: Agnieszka i Alfred.
Dzielnica leży przy granicy Siemianowic Śląskich i Chorzowa pomiędzy dużymi terenami przemysłowymi a kompleksem Parku Śląskiego w Chorzowie. Ma ona charakter mieszkaniowo-przemysłowy.
Dzielnica Wełnowiec-Józefowiec jest położona na północnym krańcu Katowic, na Wzgórzach Chorzowskich. W przeszłości był to obszar z dominującą zabudową przemysłową - obecnie przoduje funkcja mieszkaniowa, jednak miłośnicy historii mogą wybrać się tutaj na spacer, podczas którego odkryją wiele ciekawych miejsc związanych z przemysłowym dziedzictwem regionu. Trasa o długości około 8 km prowadzi przez tereny dawnych kopalń, urzędu celnego, malownicze parki, cmentarze oraz dawne osiedla i kolonie robotnicze.
Wartym odwiedzenia jest również Park Wełnowiecki, który przeszedł rewitalizację, zyskując nowe atrakcje dla mieszkańców i turystów. Na terenie parku, który okrąża swoim obszarem ogródki działkowe, znajduje się nowoczesny plac zabaw wyposażony w trampoliny, huśtawki, ściankę wspinaczkową, tyrolkę oraz strefę dla najmłodszych dzieci. To doskonałe miejsce na rodzinny wypoczynek na świeżym powietrzu.
Obok parku wyrasta spore wzniesienie - jest to hałda poprzemysłowa, którą utworzyły zwożone tu resztki kopalnianej i hutniczej produkcji. Hałda ta nazywana jest Wełnowieckimi Alpami (czasem też Katowickimi Alpami). Nawiązująca do najwyższych gór Europy potoczna nazwa hałdy wynika nie tylko z jej wysokości, ale też dalekich i atrakcyjnych widoków, jakie są możliwe z jej szczytu. Spacerowicze szczególnie zachwalają obserwowane tu wschody i zachody słońca.
Dzielnica należy do jednej z najbliższych i najlepiej skomunikowanych z centrum Katowic. Prowadzi tez swoje własne lokalne życie - organizowane są tu różnorodne wydarzenia kulturalne i integracyjne dla mieszkańców. Przykładem są festyny rodzinne, podczas których można skosztować specjałów kuchni domowej, posłuchać muzyki na żywo czy wziąć udział w kinie plenerowym.
Wełnowiec w Katowicach to dzielnica, która w dużej mierze kształtowała się wokół przemysłu ciężkiego, a jej krajobraz przez dziesięciolecia zdominowany był przez fabryki, huty i inne zakłady przemysłowe. Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów tej dzielnicy były tereny należące do dawnej cynkowni Hohenlohe, która działała od XIX wieku. Choć huta i inne zakłady przemysłowe zakończyły działalność wiele lat temu, ich spuścizna wciąż jest widoczna, zarówno w postaci zachowanych obiektów, jak i na obszarach, które poddano rewitalizacji.
Dawna cynkownia Hohenlohe znalazła także swoje miejsce w popkulturze, stając się jednym z planów filmowych. Surowy, postindustrialny charakter tych terenów był wykorzystywany jako sceneria do produkcji filmowych, które poszukiwały klimatycznych, industrialnych przestrzeni takich jak np. film "Europa, Europa" Agnieszki Holland czy "Angelus" Lecha Majewskiego. Obecnie tereny cynkowni przeobrażają się w nowoczesne osiedle mieszkaniowe, noszące nazwę "Nowy Wełnowiec".
Dzielnica Wełnowiec-Józefowiec, obecnie będąca częścią Katowic, ma bogatą i zróżnicowaną historię, której korzenie sięgają XVII wieku. Początkowo Wełnowiec był niewielkim przysiółkiem należącym do Bogucic. Jego rozwój rozpoczął się w XIX wieku, gdy region Górnego Śląska zaczął się przekształcać w centrum przemysłowe. Wówczas na terenie Wełnowca powstała huta żelaza Hohenlohehütte, która przyciągnęła wielu robotników, a wraz z nimi rozwijała się infrastruktura i zaplecze mieszkalne dla mieszkańców.
Józefowiec, druga część dzisiejszej dzielnicy, został założony w 1826 roku przez księdza Józefa Bedera, od którego imienia wzięła się nazwa miejscowości. Początkowo był to niewielki ośrodek rolniczy, który z czasem uległ urbanizacji i związał się z rozwojem przemysłowym sąsiednich terenów. W 1924 roku Wełnowiec, Józefowiec oraz kilka pobliskich kolonii, takich jak Alfred i Agnieszka, zostały zintegrowane administracyjnie w ramach jednej gminy. W 1951 roku gmina ta została włączona do Katowic, co przyspieszyło dalszy rozwój urbanistyczny i gospodarczy.
Współcześnie dzielnica Wełnowiec-Józefowiec łączy w sobie bogate dziedzictwo przemysłowe z nowoczesnymi inwestycjami. Na jej obszarze znajdują się zarówno historyczne zabytki, jak i nowoczesne osiedla mieszkaniowe oraz parki. Dzięki różnorodności oraz dogodnej lokalizacji, dzielnica ta jest atrakcyjna dla mieszkańców. W ostatnich latach duży nacisk kładziony jest na rewitalizację terenów poprzemysłowych, co pozwala na dalsze rozwijanie potencjału dzielnicy.
Powyższy materiał filmowy jest częścią wartościowego cyklu reporterskiego kanału Śląska.tv
Fot. tła: Marek Mróz x3, public domain, Marek Mróz
Fot. galerii: Marek Mróz, Heidi Meudt, Andrzej Otrębski