Katowicé po ślónsku

Szýkowńi ślónský mjasto na poĺedńu Polski


Ýno maĺo kére mjasto we Ojropje może śe pochlubić takým tympym rozwoju. Mjasta śe zwykle rozwijajóm poleku, od maĺych osad, bez zorgańizowane dźedźyny a zaĺożóne ńykedy we Strzedńich Wjekach mjasto s rynkjym, obranńymi muróma, abo tyż zómkjym kole jigo. We Katowicach ńic takýgo ńy snojdymy. To mjasto śe smjyńiĺo s dźedźyny w metropolijo mrukńyńćym oka.

Intynsywny rozwój industryje w tyj tajle Ojropy, kéry wymagoĺ gibki przipĺyw inwestycyje a moc roboćorzý, nale tyż swojisty przipad smjyńiĺ dźedźyna Katowicé we mjasto. Stoĺo śe to pómjerńy ńydowno, we 1865 roku. Potym Katowicé rozwijoĺy śe tympym choby dźiśyjszý Dubaj - ostatńi wjejský chaĺpy sómśadowaĺy s wjelgomjejskými kamjeńicóma, tak jako dźiś betónowe bjurowce se szklanńymi chmurodrapóma!


Co odróżńo Katowicé wele inkszých mjast



Co je w Katowicach charakterystyczne, je to srogo roztómajtość tégo mjasta. Kónsek od cyntróm mogymy poszmakować jak wjelgý mjasto s chmurodrapóma a żywý mjejský prómynady, tak lasy, jeźora a dokóńca tyż póĺruralńi place.

Katowicé, jako mjasto o industrjanym rodowodźe, je kojarzóne przedewszým se zabudowanym térynym, je jednako fest źelóne. Coĺký 42% Katowiców tworzóm lasy, a w tym tyż nojprowdźiwszý przirodny rezérwat, kéry légo maĺowjela 7 km od Rynku! Wszýjsko katowicko źelyń dowo 2/3 mjasta, a poza lasóma a parkóma możno sam snojść tyż dwa szwarńi jeźorńi kónski - Dolina Trzéch Rybńików (Sztauwajery) a Dolina Pjyńću Rybńików.

Katowicé sóm uńikatne tyż tym, co inakszýj jak wjyncyj wjelgich mjast ńy grańiczóm óne s dźedźynóma. S kożdyj stróny Katowicé sómśedzóm s dalszými wjelgými mjastóma - Śymjanowicé, Chorzów, Ruda, Mikoĺów, Tychy, Lyńdźyny, Mysĺowicé, Sosnowjec a Czelodź. Bez to Katowicé ńy majóm już kaj śe fizyczńi szerzić.

S tymto faktym powjónzany je dalszý uńikat od Katowiców - choć gĺówný mjasto ślónskigo województwa ńyma wjelgý mjasto, bezto co pomjészkuje je myńi jak 280 tyśyncy ludźi, to do kupy se swojými sómśadóma mo liczba kole 1,26 milijóna pómjészkańców, a coĺko metropolija, kéryj Katowicé sóm śedźibóm, 2,25 milijóna pómjészkańców.



 Zaczńij poznować Katowicé 

Dej pozór! Ślónskij mowy ńy mo za wjela we Portalu Katowicé, bestóż co je ón przirychtowany we polskij mowje. Znojdźesz sam moc nowinek o mjeśće a żywobyću w ńim. Kole ślónskýmu a polskýmu dowómy tyż informacyje w inkszých mowach: czeskij, mjymjyckij, ukrajińskij, angelskij, szpańylskij a chińskij.

Jako Ślónzoki patrzóm na Katowicé



To co może być do inkszých szokým je to, co do Ślónzoków Katowicé ńyma gĺówný mjasto Ślónska. Rodzóne Ślónzoki patrzóm na Ślónsk szérzij a wjedzóm co Wjyrchńi Ślónsk to je tyż Opole, a coĺki Ślónsk to je Wrocĺow. Ślónzoki majóm ale do Katowiców srogý powożańi - je to dó ńich wjelgý a śilný mjasto, kére Ślónsk a ślónskość mo we swoji zocy. Ślónzoki czujóm śe w Katowicach u śebje - je to jejich mjasto!

Katowicé bóĺy tyż do Ślónzoków bez wjela lot powodym ku gańbje. Ostatńo wojna ńy sńiszczóĺa Katowiców, nale wyglóndoĺy óne oszkliwje, a ślónsko historyja tégo mjasta bulóno. Térozki Katowicé stoĺy śe doprowdy szýkowne a pómjészkańcy ńy muszóm skiż swojigo mjasta mjeć kómpleksów. Dobrze o tym pado we swojým filmje Niklaus Pieron (trefjo śe co po polsku, nale idźe moc filmów od ńigo podźiwać po ślónsku):

Katowicé we datéch

 

Przipadność

mjasto:Katowicé
województwo:Ślónský
regjón:Wjyrchńi Ślónsk
krej:Ślónsk
państwo:Polsko Republika
kóntynynt:Ojropa


Liczby

plac:164,64 km²
pómjészkańcy:278 090 ludźi
metropolijo:2 279 560 ludźi
skupina:1 688 ludźi/km²



Durś śe pado, co Katowicé sóm mjastym, kaj śe przeszĺość trefjo s prziszĺośćóm. Idźe to richtig widźeć w moc rozmajtéj architekturze mjasta.

Zadńé fotografje: Tomasz Kawka, Alice Woods, Mike Peel, YT: Niklaus Pieron


 Zaczńij poznować Katowicé 




Propagujymy

Old Timers Garage Katowice
Muzeum Śląskie Katowice
Kino Kosmos Katowice
Rondo Sztuki Katowice
Filharmonia Śląska Katowice
Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia Katowice
Biuro Wystaw Artystycznych Katowice
Muzeum Historii Katowic